Obsesif Kompulsif Bozukluk
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), zihinsel sağlık alanında yaygın bir anksiyete bozukluğu olarak kabul edilen bir durumdur. OKB, tekrarlayıcı ve baskıcı düşüncelerle (obsesyonlar) ve bu düşünceleri kontrol etmeye veya nötralize etmeye yönelik tekrarlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) karakterizedir. Bu obsesyonlar ve kompulsiyonlar, kişinin günlük yaşamını ve işlevselliğini olumsuz etkileyebilir.
OKB'nin ana özellikleri şunlardır:
-
Obsesyonlar: OKB hastaları, sürekli olarak rahatsız edici, tekrarlayıcı ve zorlayıcı düşünceler yaşarlar. Bu düşünceler, kişinin korkularını, endişelerini veya hoşlanmadığı şeyleri içerebilir. Örneğin, bir kişi sürekli olarak mikrop kapmaktan korkabilir veya sevdiklerine zarar vermekten endişe edebilir.
-
Kompulsiyonlar: Obsesyonları hafifletmek veya durdurmaktan kaçınmak için OKB hastaları belirli ritüeller veya davranışlar yaparlar. Bu kompulsiyonlar, tekrarlayıcı el yıkama, sayma, kontrol etme veya düzenleme gibi davranışları içerebilir. Ancak bu kompulsiyonlar, sadece geçici bir rahatlama sağlar ve uzun vadede obsesyonları güçlendirir.
-
Zaman Alıcı ve Rahatsızlık Verici: OKB'nin obsesyonları ve kompulsiyonları, kişiye ciddi rahatsızlık verir ve günlük yaşam aktivitelerini zorlaştırır. Bu obsesyonlara ve kompulsiyonlara harcanan zaman, kişinin iş, okul ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.
-
Bilinçdışı Olarak Tanıma: OKB hastaları, obsesyonlarının ve kompulsiyonlarının mantıklı veya gerçekçi olmadığını bilirler, ancak bu düşünceler ve davranışlar üzerinde kontrol sağlama yeteneklerini kaybederler.
OKB'nin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, nörobiyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun etkili olduğu düşünülmektedir. OKB, tedavi edilebilir bir durumdur ve bir dizi farklı terapi ve ilaç tedavisi seçeneği vardır. Kognitif-davranışçı terapi (KDT) OKB'nin tedavisinde sıkça kullanılır. Bu terapi, obsesyonları ve kompulsiyonları tanımak, sınırlamak ve daha sağlıklı tepkiler geliştirmek üzerine odaklanır. İlaç tedavisi, semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Tedavi edilmemiş OKB, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve diğer anksiyete bozuklukları veya depresyon gibi başka psikolojik sorunların gelişimine yol açabilir. Bu nedenle, OKB semptomlarına sahip olan kişiler, profesyonel yardım almayı düşünmelidirler.